لایت کوین و بیت کوین چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

ساتوشی ناکاموتو در 3 ژانویه سال 2009 نخستین بلاک را در زنجیره بیت کوین با موفقیت استخراج کرد. این اتفاق آغاز یک مسیر طولانی بود که تا به امروز ادامه دارد و تغییر و تحولات بسیاری را در حوزه فناوری و امور مالی ایجاد کرده است. بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی، بسیاری از علاقه‌مندان به فناوری بلاک‌چین، ضمن شناسایی نقاط ضعف بیت‌کوین به‌دنبال راهکارهایی برای رفع این مشکلات رفتند. یکی از این افراد، چارلی لی بود که نتیجه فعالیت‌های او در 8 اکتبر سال 2011 به بار نشست و از بلاک‌چین لایت کوین رونمایی کرد. در این مطلب قصد داریم به مقایسه بیت کوین و لایت کوین بپردازیم تا با شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو ارز دیجیتال آشنایی پیدا کنید. 

هدف از مقایسه لایت کوین و بیت کوین 

لایت کوین یکی از نخستین بلاک‌چین‌هایی است که با الگوبرداری از بیت‌کوین راه‌اندازی شد. بعضا ممکن است به اشتباه، لایت کوین را به‌عنوان هارد فورک بیت کوین معرفی کنند. این موضوع کاملا اشتباه است. هر چند کدنویسی بلاک‌چین لایت کوین مبتنی بر شبکه بیت کوین صورت گرفته؛ اما لایت کوین در عمل یک شبکه کاملا مستقل و مجزا است.

بیت‌کوین بزرگ‌ترین ارز دیجیتال بازار کریپتوکارنسی است. لایت کوین هم در سال‌های ابتدایی راه‌اندازی همبستگی بیشتری با بیت‌کوین داشت؛ اما چند سالی است که این همبستگی کمرنگ شده است. هدف از مقایسه بیت کوین و لایت کوین، بررسی شرایط فعلی این دو رمزارز برای سرمایه‌گذاری است. 

معرفی لایت کوین 

بنیان‌گذار بلاک‌چین لایت کوین (Litecoin)، چارلی لی (Charlie Lee) است. او پیش از راه‌اندازی این بلاک‌چین به‌عنوان یک مهندس کامپیوتر در شرکت گوگل فعالیت می‌کند. در روز 8 اکتبر 2013 بود که لایت کوین را به‌صورت رسمی رونمایی کرد. سقف عرضه ارز دیجیتال لایت کوین برابر با 84 میلیون کوین در نظر گرفته شده است. در حال حاضر بیش از 88 درصد معادل 74.1 میلیون لایت کوین استخراج شده است. این ارز دیجیتال در صرافی‌ها با نماد معاملاتی LTC خرید و فروش می‌شود. 

معرفی بیت کوین 

ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) خالق ناشناس بیت کوین است. او در سال 2008 از وایت پیپر بیت کوین رونمایی کرد. به فاصله چند ماه در 3 ژانویه 2009 نخستین بلاک را به زنجیره بیت کوین افزود و در ازای آن 50 بیت‌کوین پاداش گرفت. در شبکه بلاک‌چین بیت‌کوین مانند لایت کوین از مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌شود. سقف عرضه بیت‌کوین برابر با 21 میلیون واحد است. در حال حاضر بیش از 19.6 میلیون بیت‌کوین معادل 93.4 درصد از عرضه کل استخراج شده است. 

تفاوت‌های بیت کوین و لایت کوین 

در این قسمت به مقایسه بیت کوین و لایت کوین می‌پردازیم تا با تفاوت‌های این دو رمز‌ارز به‌خوبی آشنایی پیدا کنید. 

• الگوریتم هش 

هر دو شبکه بلاک‌چین بیت کوین و لایت کوین از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند. در عین حال الگوریتم اختصاصی اثبات کار در شبکه بیت‌کوین با نام SHA256 شناخته می‌شود. این در حالی است که در شبکه لایت کوین از الگوریتم هش اختصاصی با نام اسکریپت (Scrypt) استفاده می‌شود. هر چند اجرای این الگوریتم از سوی نودها نیاز به فضای ذخیره‌سازی زیادی دارد؛ اما واقعیت از این قرار است که ضمن تسهیل دسترسی به استخراج لایت کوین، مقیاس‌پذیری شبکه را نیز بهبود می‌بخشد. 

• سرعت تراکنش 

هر بلاک در شبکه بیت کوین ظرف مدت زمان حدود 10 دقیقه به زنجیره اضافه می‌شود. بررسی داده‌های درون زنجیره‌ای شبکه بیت‌کوین هم نشان می‌دهد بسته به ترافیک شبکه در هر ثانیه حدود 6 تا 7 تراکنش در این بلاک‌چین پردازش می‌شود. همان‌طور که اشاره کردیم، مقیاس‌پذیری لایت کوین به‌مراتب بهتر از بیت کوین است. مدت زمان تشکیل هر بلاک در زنجیره لایت کوین حدود 2.5 دقیقه است. به‌همین دلیل در هر ثانیه 24 تا 28 تراکنش در این شبکه پردازش می‌شود. 

• حجم عرضه و تقاضا 

سقف عرضه بیت کوین برابر با 21 میلیون کوین است. در حالی که این عدد برای لایت کوین به 84 میلیون کوین می‌رسد. پاداش استخراج اولیه هر دو بلاک‌چین در ابتدا برابر با 50 کوین بود. در هر دو شبکه 4 سال یکبار هاوینگ رخ می‌دهد و پاداش نصف می‌شود. در عین حال این اتفاق به ازای هر 210 هزار بلوک در زنجیره بیت کوین رخ می‌دهد. در حالی که برای لایت کوین با 840 هزار بلوک جدید شاهد هاوینگ خواهیم بود. 

مقایسه بیت کوین و لایت کوین از نظر حجم معاملات هم خالی از لطف نیست. به‌عنوان مثال در 24 ساعت گذشته هنگام نگارش این مقاله حدود 246 میلیون دلار معامله لایت کوین در صرافی‌ها صورت گرفته است. این عدد در خصوص بیت کوین به 18 میلیارد دلار می‌رسد. در نتیجه از نظر عرضه و تقاضا بیت‌کوین در وضعیت به مراتب بهتری ارزیابی می‌شود. 

• الگوریتم ماینینگ و استخراج 

درباره تفاوت الگوریتم هش بیت‌کوین و لایت کوین توضیح دادیم. هر دو شبکه بلاک‌چین قابلیت استخراج ارز دیجیتال را دارند. برای استخراج بیت‌کوین عملا برای رقابت با سایر ماینرها باید به سراغ دستگاه‌های سخت افزاری پیشرفته ایسیک (ASIC) بروید. این در حالی است که در شبکه لایت کوین با استفاده توان پردازش کارهای گرافیک پیشرفته در رایانه‌ها هم امکان مشارکت در تایید و اعتبارسنجی تراکنش‌ها وجود دارد. به‌همین دلیل زیرساخت لازم برای تمرکززدایی در شبکه لایت‌کوین بیش از بیت‌کوین فراهم است. چراکه ماینرها نیاز به سرمایه‌گذاری بیش از حد در شبکه لایت کوین ندارند. 

• امنیت و شبکه 

اولین نکته آن است که امنیت هر دو شبکه بیت کوین و لایت کوین بالاست. در مجموع برای مقایسه بیت کوین و لایت کوین از نظر امنیت، کفه ترازو کمی به سمت لایت کوین سنگینی می‌کند. برای بررسی دلیل این موضوع باید نگاه فنی به الگوریتم هش در دو بلاک‌چین داشته باشیم. 

الگوریتم هش SHA256 یک تابع تصادفی است. به‌همین دلیل احتمال ایجاد موفقیت آمیز یک بلاک در هر تلاش کاملا ثابت و مستقل از سایر تلاش‌ها برای حد زدن هش بلاک است. هر چند شرایط برای الگوریتم اسکریپت هم به‌همین منوال است؛ اما باید توجه داشته باشید که سرعت ایجاد بلاک در زنجیره لایت کوین بالاتر است. این موضوع باعث می‌شود که مهاجمان مخرب برای فعالیت در شبکه با محدودیت زمانی بیشتری مواجه باشند. در نتیجه امنیت لایت کوین از امنیت بیت کوین تا حدی بیشتر است. 

• بازتنظیم سختی شبکه 

برای حفظ زمان تشکیل بلاک در یک شبکه بلاک‌چین روی محدوده زمانی تعیین شده، لازم است بسته به میزان فعالیت ماینرها، سختی شبکه دائما به‌روزرسانی شود. در شبکه بیت کوین این اتفاق در پی تشکیل هر 2016 بلاک حدود 14 روز یکبار رخ می‌دهد. این عدد برای لایت کوین به 3.5 روز یکبار کاهش پیدا می‌کند. 

• مارکت کپ 

بیت کوین از نظر مارکت کپ نخستین ارز دیجیتال بازار کریپتوکارنسی است. در حال حاضر ارزش بازار بیت کوین بیش از 1000 میلیارد دلار است. این عدد برای لایت کوین به بیش از 5 میلیارد دلار می‌رسد. از این حیث لایت کوین در جایگاه نوزدهم بین سایر رمزارزها قرار دارد. 

• تاریخچه قیمت و ترندها 

در زمان نگارش این مطلب بیت کوین حدود 42900 دلار قیمت دارد. همچنین لایت کوین در محدود 68 دلار معامله می‌شود. بررسی نمودار قیمت بیت کوین و قیمت لایت کوین نشان می‌دهد که تا قبل از شروع سال 2023 نوعی همبستگی قیمت بین آن‌ها وجود داشته است. به‌طوری که معمولا لایت کوین در پی تغییرات قیمت بیت‌کوین، افزایش یا کاهش پیدا می‌کرد. سقف قیمت تاریخی لایت کوین در سال 2021 در محدوده 413 دلار رخ داد. جالب است بدانید که بیت کوین هم در همین سال به رکورد 69 هزار دلار رسید. 

با شروع سال 2023 این دو ارز دیجیتال در مسیر متفاوتی قرار گرفتن. ظرف یک سال اخیر بیت کوین بیش از 100 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. در حالی که لایت کوین در این مدت 25 درصد افت قیمت را به ثبت رسانده است. این نکته مهمی است که توجه بسیاری از تحلیل‌گران را به خود جلب کرده است. 

• کارمزد تراکنش‌ها 

نرخ کارمزد تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاک‌چین ثابت نیست و به‌مرور زمان تغییر می‌کند. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که میزان کارمزد شبکه لایت کوین تقریبا نزدیک به صفر است. در حالی که کارمزد بیت‌کوین همواره بالا است و شبکه بیت کوین با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کند. 

شباهت‌های لایت کوین و بیت کوین 

برای مقایسه بیت کوین و لایت کوین لازم است که در کنار تفاوت‌ها به شباهت‌های این دو ارز دیجیتال هم اشاره کنیم که عبارت‌اند از: 

• در دو شبکه بلاک‌چین منبع باز و غیرمتمرکز دارند. 
• کاربرد اصلی هر دو ارز دیجیتال استفاده برای پرداخت‌های الکترونیک همتا به همتا است. 
• هر دو دارای سقف عرضه محدود هستند. 
• دو شبکه از الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند. 
• هر دو ارز دیجیتال قابل استخراج هستند. 
• پاداش استخراج هر دو شبکه چهار سال یکبار نصف می‌شود.

چرا لایت کوین ارزان‌تر از بیت کوین است؟ 

مسئله پذیرش یک ارز دیجیتال در بین فعالان بازار، مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در قیمت آن است. از این حیث هیچ ارز دیجیتالی یارای رقابت با بیت کوین را ندارد. در حال حاضر تعداد آدرس‌های دارای بیت کوین از مرز 460 میلیون عبور کرده است. در حالی که چیزی در حدود 7.7 میلیون نفر در سراسر جهان ارز دیجیتال لایت کوین دارند. در چنین شرایطی بدیهی است که شاهد اختلاف قیمت معنی‌داری بین بیت کوین و لایت کوین باشیم. 

مزایای لایت کوین و بیت کوین چه مواردی است؟ 

چند نکته کلیدی را می‌توان به عنوان مزیت مشترک بین دو ارز دیجیتال بیت کوین و لایت کوین ذکر کرد: 

• هر دو شبکه بلاک‌چین به‌صورت عمومی و شفاف در دسترسی تمام کاربران قرار دارند. 
• تراکنش‌ها در بستر این دو شبکه به‌صورت غیرمتمرکز انجام می‌گیرند. 
• سرعت بالاتر و کارمزد کمتر تراکنش‌ها در این دو شبکه نسبت به زیرساخت‌های سنتی تراکنش در دنیا مشهود است. 
• افراد می‌توانند به‌صورت آزادانه با تدارک دیدن زیرساخت‌های مورد نیاز به عنوان ماینر در این دو شبکه حضور یابند. 
• سقف عرضه محدود هر دو می‌تواند در بلند مدت به افزایش ارزش آن‌ها منجر شود. 
• صرافی‌ها و کیف پول‌های زیادی از هر دو ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کنند. 

تفاوت لایت کوین و بیت کوین از معماری تا کاربرد

در این مطلب به مقایسه بیت کوین و لایت کوین پرداختیم. هر دو ارز دیجیتال تقریبا ماهیت یکسان و مشابهی دارند. تفاوت آن‌ها بیشتر در موضوع مقیاس‌پذیری (سرعت و کارمزد تراکنش‌ها) موضوعیت پیدا می‌کند. هر چند که از نظر پذیرش در بین فعالان بازار هم لایت کوین فاصله زیادی با بیت کوین دارد. به‌هر ترتیب با در نظر گرفتن مجموع نکات مطرح شده در این مقاله می‌توانید برای سرمایه‌گذاری در این دو ارز دیجیتال تصمیم‌گیری کنید.