حکم شرعی خرید و فروش ارز دیجیتال
از زمانی که بیت کوین در سال ۲۰۰۹ راه اندازی شد، پول دیجیتال به سرعت در سراسر جهان در حال گسترش است. چرا که بیت کوین به دلیل فناوری نوآورانه و پیشرفته خود، از همان ابتدا توجه زیادی را به خود جلب کرد. در این مطلب به بررسی حکم شرعی خرید و فروش ارز دیجیتال در اسلام خواهیم پرداخت. لازم است بدانید با پیشرفتهای ایجاد شده هنوز هم مطالعات زیادی در رابطه با پول دیجیتال صورت نگرفته است، چه رسد به مطالعات اسلامی! بنابراین در این مقاله ما برای پاسخ به سوال حکم شرعی خرید و فروش ارز دیجیتال چیست؟ از نظر مراجع تقلید برای روشن شدن موضوع ارزهای دیجیتال استفاده خواهیم کرد.
خرید و فروش ارز دیجیتال از نظر مراجع چه حکمی دارد؟
با توجه به اینکه یکی از عناصر مهم ذاتی ارزش پول، ثبات، عادلانه بودن و عملکرد صحیح آن برای خدمترسانی است؛ اکثر علمای شریعت بر اساس این موضوع، به تایید بیت کوین به عنوان یک ارزش تمایل ندارند. از نظر آنها بیت کوین، فیات (کاغذ) یا پول واقعی نیست. عدم وجود ارزش ذاتی همراه با فقدان یاعدم نظارت بانک مرکزی منجر به سوء استفاده از بیت کوین میشود.
علاوه بر این، برخی از علما به دلیل دارا بودن عناصری مانند ربا و غرار در آن که منشأ بیعدالتی اقتصادی-اجتماعی است،نسبت به خرید ارز دیجیتال اختلاف نظر دارند. به صورت کلی به این نتیجه میرسیم که ارزهای دیجیتال با شریعت سازگار نیستند.
بیشتر بخوانید:قوانین خرید و فروش ارزهای دیجیتال و بیت کوین در کشورهای مختلف
این در حالیست که، ارزهای دیجیتال با پشتوانه طلا، مطلوب و مطابق با مقاصد الشریعه فرض میشوند. چرا که ویژگی اصلی مالکیت در پول دیجیتال مبتنی بر طلا، قابلیت لغو ربا است. از ویژگیهای دیگر پول دیجیتال با پشتوانه طلا به عوامل دیگری مانند ریشه کنسازی غرار، ریشه کنسازی میسر، اصول عدالت/ انصاف، وسیله مبادله، اندازه گیری ارزش، ذخیره ارزش و ابزار پرداخت متفاوت، نیز میتوان اشاره کرد.
قوانین ارز دیجیتال در ایران چیست؟ در مجله ایرانیکارت بخوانید.
ارز دیجیتال از نظر قرآن
بررسی قوانین اسلامی و قرآنی در پذیرش بیت کوین نیازمند استفاده از نظرات مراجع تقلید است. با این حال از جمله مورادی که باعث تردید مسلمانان در رابطه با معامله ارزهای دیجیتال است، میتوان به سفته بازی در بازار ارزهای دیجیتال اشاره کرد. در بخش بعدی با استفاده از نظر مراجع تقلید بررسی مفصلتری خواهیم داشت.
نظر مراجع تقلید در رابطه با ارز دیجیتال
لازم به ذکر است که اکثر مراجع تقلید معامله یا خرید و فروش ارزهای دیجیتال را حرام اعلام نکردهاند با این حال به دلیل وجود برخی موارد قابل ابهام و موضوعاتی مربوط به سفته بازی در آنها، معاملات ارز دیجیتال را دارای مشکلاتی مینامند که بهتر است برای آن طبق قوانین عمل کرد. نظر مراجع تقلید در این باره عبارت است از:
حضرت آیت الله العظمی خامنهای:
آبت الله خامنهای درباره خرید و فروش ارزهای دیجیتال تا حال حاضر فتوایی ندادهاند و عمل به قوانین موجود را توصیه میکنند.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
از نظر آیت الله مکارم شیرازی با توجه به ابهامات زیادی که ارزهای دیجیتال دارند، خرید و فروش و معامله آنها دارای اشکال است.
حضرت آیت الله هاشمی شاهرودی:
آیت الله هاشمی شاهرودی اعلام کردهاند که با توجه به ابهاماتی که در مورد این نوع معاملات وجود دارد، استفاده از این پول جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی:
آیت الله سیستاتی، معامله ارزهای دیجیتال را احتیاط فرمودهاند.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی:
از نظر آیت الله همدانی، ورود در چنین معاملاتی دارای اشکال است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
آیت الله زنجانی اعلام کردهاند که اگر وجه دریافتی، در مقابل کار حلال داده شود و خلاف قانون نباشد، اشکال شرعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
از نظر آیت الله گلپایگانی بیتکوین دارای مالکیت نبوده و بنابراین قابل خرید و فروش نیست. با این حال اگر بیت کوین را به فردی که مسلمان نیست، داده و در ازای آن وجهی دریافت شود، اشکال ندارد.
سخن آخر
در رابطه با حکم شرعی از نظر اهل تسنن ایران نیز لازم است بدانید که اهل سنت ایران اعلام کردهاند که خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال که ماهیت پول دارند جایز است. با این حال بهتر است تا زمانی که در ایران به رسمیت شناخته میشوند، از معامله آنها خودداری کرد.
از نظر برخی مراجع، ارزهای دیجیتال به خودی خود حرام نیستند اما خرید و فروش آن ها به دلیل ابهامات فراوان، جایز نیست.
معاملات فیوچرز با اهرم از آنجایی که خاصیت قمار دارد، از نظر اکثر مراجع تقلید حرام است.
آن چه که برای بسیاری از مراجع تقلید باعث تردید نسبت به ارزهای دیجیتال میشود، شباهت نسبی استخراج ارز دیجیتال به قمار است چرا که استخراج کنندگان نمیدانند که آیا بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال را به دست خواهند آورد یا خیر.
-
خرید و فروش ارز های دیجیتال از نظر اهل سنت حرام و ربا می باشد
آیا این نظر برایتان مفید بود؟-
سلام و احترام
مراجع تقلید دراین باره نظرات متفاوتی دارند.
پایدار باشیدآیا این نظر برایتان مفید بود؟
-
-
صد در صد حرام و مشکل دار است .
به خاطر اینکه با شروط اقتصاد اسلامی نمی خواند
همانطور که سود دادن و سود گرفتن حرام است و مراجع نسبت به بانک ها و عملکردشان سکوت کرده اند به خاطر مسائل خاصی . و این دلیل بر حلال بودن ربا نمی شود .
پس این شرط حلال بودن ارز دیجیتالی را شامل نمیشود.
و باید با شرایط اسلام در مورد آن پول مقایسه کرد.مثلاً اگر اینترنت به دلایلی قطع شود چطور شما می توانید خرید کنید . بلاخص که سویچ اینترنت دست شیطان بزرگ است .
یا اگر مثل جریان بنزین هک شود و کارت ها بسوزد . که در این مورد دشمن و دشمنی کم نیست .پس پول غیر قابل لمس تلقی می شود و اشکال صد در صد فقهی دارد و حرام است .
همانطور که اسلام گفته. کلاه شرعی هم ممنوع .
آیا این نظر برایتان مفید بود؟-
سلام و احترام
مراجع تقلید در این رابطه نظرات متفاوتی ارائه داده اند.
پایدار باشیدآیا این نظر برایتان مفید بود؟
-
-
ممنون از مقاله خوبتون. یه سوال، حکم شرعی پول فیات مثل دلار یا ریال ایران چیه؟ چون پشتوانه اینا فقط دولت ها هستن. شاید توی دلار کمتر احساس بشه، ولی توی ریال دولت خیلی از این ویژگی استفاده میکنه و بعضی اوقات سلامت معاملاتی که بر پایه ریال هستن رو به هم میزنه. مثلا من به شما صد هزار تومن قرض میدم و بعد یکسال ممکنه دولت ۴۰۰ درصد تورم ایجاد کنه و ارزش اون صد هزار تومنی که شما به من بر میگردونین یک پنجم میشه.
آیا این نظر برایتان مفید بود؟-
سلام و احترام
به خودی خود مشکلی ندارند اما در مورد معامله آن ها اختلافانی هست. برای مثال نظر آیت الله مکارم شیرازی درباره خرید و فروش ارز، سکه و دلار این است که اگر به صورت کلان معامله بشود و موجب ضرر در حد وسیع باشد، جایز نیست.
پایدار باشیدآیا این نظر برایتان مفید بود؟ -
باسلام. درجواب این بزرگوار که پیام زدن چون قابل لمس نیست پس مشکل داره اولا سوالم اینه درحال حاضر میری خرید و در ازای مبلغش کارت بانکی میکشی و پول از حسابت به حساب فروشنده واریز میشه مگر همون لحظه پول کاغذی از عابر بانکت بیرون میاد و پرواز میکنه به حساب فروشنده که قابل دیدن و لمس کردن باشه.دوما درحال حاضر که خیلیا تو بازار سهام سرمایه گذاری میکنن مگر از نوع و ماهییت اون سهام چیزی رو میبینن که قابل لمس کردن باشه؟ باگذشت زمان و پیشرفت دنیای شبکه و اینترنت کم کم معاملات و سرمایه گذاری ها بدلیل مشکلات بزرگی که پول کاغذی از قبیل حمل و نقل و بویژه تحریم های سیستمی بهمراه داره با پشوانه بشکل دیجیتال انجام میشه و بیشترم خواهد شد.بخواهیم یا نخواهیم عصر دیجیتاله.
آیا این نظر برایتان مفید بود؟-
سلام و احترام
سپاس از توجه شما
پایدار باشیدآیا این نظر برایتان مفید بود؟
-
-
-
سلام
کارشناسان میگویند ؛ ارز دیجیتال و رمز ارز ، دو چیز هستند و با هم تفاوت دارند.
این مطلبی که شما نوشتهاید درموردِ کدام یک از این دو است؟آیا این نظر برایتان مفید بود؟-
سلام و احترام
این مطلب درمورد رمزارزها است.
پایدار باشیدآیا این نظر برایتان مفید بود؟
-
-
سلام و احترام
معمولا مشکلات اقتصادی این چنینی در کشورهای توسعه نیافته رخ خواهد داد. متاسفانه چاپ پول و به تبع آن ایجاد رکود تورمی تاثیرات ناخوشایندی بر شرایط کشور دارد. با این حال ایران کشوری غنی است و با توجه به اتفاقات اخیر پیش بینی می شود تا حد زیادی اقتصاد کشور بهبود یابد.
پایدار باشیدآیا این نظر برایتان مفید بود؟ -
لطفا اصلاح بفرمایید
اقای سیستانی احتیاط گفتن یعنی میشه به مرجع بعدی رجوع کرد
نفرمودن که جایز نیست…آیا این نظر برایتان مفید بود؟-
سلام و احترام
سپاس از همراهی شما، اصلاح شد.
پایدار باشیدآیا این نظر برایتان مفید بود؟
-