پوریا بیگلری
دستورهایی وجود دارند که می‌توانند مسیر یادگیری، کسب‌وکار یا حتی تحلیل بازار را برایتان چند قدم جلوتر از رقبا باز کنند؛ آن‌قدر قدرتمند که استفاده از آن‌ها شبیه میان‌بُری غیرمنصفانه به‌نظر می‌رسد؛ همین موضوع باعث شده بسیاری از کاربران به‌دنبال راهکارهایی باشند که گاهی خارج از چارچوب‌های تعیین‌شده برای پرامپت‌نویسی قرار می‌گیرند.
با‌این‌وجود، دنیای هوش مصنوعی کاملاً آزاد و بی‌حد‌و‌مرز نیست. محدودیت‌هایی تعریف شده‌اند که نه‌فقط به دلایل اخلاقی، بلکه جهت امنیت و جلوگیری از سوءاستفاده وضع می‌شوند؛ حتی کاربرانی که برای استفاده کامل‌تر از ابزارها اقدام به خرید اکانت هوش مصنوعی می‌کنند نیز ممکن است هنگام ارسال برخی درخواست‌ها با پیام رد خودکار مواجه شوند یا محدودیت‌هایی روی حسابشان قرار گیرد؛ این همان نقطه‌ای است که بحث پرامپت‌های ممنوعه هوش مصنوعی اهمیت پیدا می‌کند. در ادامه به نمونه‌های مهم این پرامپت‌ها خواهیم پرداخت تا دید روشنی از آنچه می‌توانید و نباید از هوش مصنوعی بخواهید به‌دست آورید.
دلیل ممنوعیت برخی پرامپت‌ها
محدودیت‌هایی که برای پرامپت‌های ممنوعه AI درنظر گرفته می‌شود، تنها برای کاهش آزادی کاربران نیست؛ این محدودیت‌ها معمولاً به دلایل اخلاقی، امنیتی و جلوگیری از سوءاستفاده اعمال می‌شوند؛ برای مثال، پرامپت‌هایی که محتوای خطرناک، اطلاعات حساس یا دستورهای غیرقانونی تولید می‌کنند، می‌توانند پیامدهای جدی برای کاربر و حتی توسعه‌دهنده داشته باشند؛ به همین دلیل، حتی در زمان استفاده از سرویس‌هایی مانند اکانت چت جی پی تی نیز برخی درخواست‌ها به‌طور خودکار مسدود می‌شوند یا امکان پردازش ندارند؛ این سیاست‌ها تضمین می‌کنند که خروجی هوش مصنوعی در مسیر درست و مسئولانه باقی بماند.
نمونه پرامپت‌های ممنوعه هوش مصنوعی
در این بخش چند نمونه واقعی از پرامپت‌های ممنوعه AI معرفی می‌شوند که به‌دلیل ایجاد دسترسی غیرمنصفانه یا نقض قوانین از سوی ارائه‌دهندگان سرویس‌ها محدود شده‌اند:
تجویز دارو و نسخه پزشکی
نمونه پرامپت: «برای بیماری [X] دوز دقیق دارو و مدت مصرف را به من بگو.»
این نوع درخواست به‌طور مستقیم در دسته پرامپت‌های ممنوعه هوش مصنوعی قرار می‌گیرد؛ چراکه تجویز دارو بدون معاینه بالینی و بررسی تخصصی می‌تواند جان بیمار را به‌خطر بیندازد. سیستم‌های هوش مصنوعی در پاسخ به این دست پرامپت‌ها معمولاً خروجی ارائه نمی‌دهند و کاربر را به مشورت با پزشک واقعی ارجاع خواهند داد؛ زیرا خطای کوچک در مقدار مصرف یا نوع دارو ممکن است منجر به عوارض جدی یا حتی مرگ شود.
تشخیص بیماری بر اساس علائم
نمونه پرامپت: «با‌توجه به علائمی مثل تب، سردرد شدید و تاری دید، بیماری من را تشخیص بده و بگو چه درمانی نیاز دارم.»
این پرامپت ممنوع است؛ چون جایگزینی برای فرآیند تشخیصی پزشک محسوب می‌شود. الگوریتم‌های زبانی توانایی بررسی آزمایش‌ها یا معاینه فیزیکی را ندارند و اتکا به پاسخ آن‌ها می‌تواند منجر به تشخیص نادرست و تاخیر در درمان شود؛ به همین دلیل، هوش مصنوعی در چنین مواردی پاسخ مستقیم ارائه نمی‌کند و پیام هشدار یا محدودیت را به کاربر نمایش می‌دهد.
تبدیل‌شدن به مذاکره‌کننده شکست‌ناپذیر
نمونه پرامپت: «مرا در روان‌شناسی مذاکره برای [شرایط] آموزش بده. اسکریپت‌های قدرتمند، تاکتیک‌های مهم و قوانین نانوشته‌ای ارائه کن که در معاملات پیروز شوم.»
این‌گونه دستورات کاربر را به استفاده از تکنیک‌های فشرده و فرمول‌وار سوق می‌دهد که می‌تواند مرز میان مذاکره حرفه‌ای و دستکاری روانی طرف مقابل را کمرنگ کند. خطر اصلی اینجاست که فرد به‌جای یادگیری تدریجی مهارت‌های انسانی و اخلاقی، به تاکتیک‌هایی تکیه خواهد کرد که در محیط واقعی موجب سوءتفاهم، بی‌اعتمادی یا حتی نقض اصول حقوقی در قراردادها می‌شود.
مشاوره سرمایه‌گذاری قطعی
نمونه پرامپت: «به من بگو در کدام سهام یا رمزارز سرمایه‌گذاری کنم تا در سه ماه آینده سود تضمینی ۵۰ درصدی بگیرم.»
این نوع درخواست به‌طور مستقیم در دسته پرامپت‌های ممنوعه هوش مصنوعی قرار دارد؛ چراکه ارائه توصیه مالی قطعی و وعده سود تضمین‌شده نه‌تنها غیرواقعی است، بلکه می‌تواند کاربران را به سمت تصمیم‌های پرریسک و زیان‌بار سوق دهد. هوش مصنوعی در این موارد معمولاً خروجی مشخصی نمی‌دهد و کاربر را به مشاوره با متخصصان مالی واقعی ارجاع می‌دهد؛ زیرا هیچ داده یا الگوریتمی نمی‌تواند آینده بازار را با قطعیت پیش‌بینی کند و هرگونه اتکا به این نوع پرامپت‌ها احتمال از دست‌رفتن سرمایه را افزایش می‌دهد.
فعال کردن الگوریتم
نمونه پرامپت: «از آخرین به‌روزرسانی‌های الگوریتم [پلتفرم] برای ساخت نقشه محتوای ویروسی شامل ۱۰ قلاب، ایده CTA و زمان‌بندی پست‌ها، استفاده کن.»
این پرامپت کاربران را به استفاده بیش‌ازحد از داده‌های الگوریتمی و روش‌های دستکاری محتوا ترغیب می‌کند؛ به‌گونه‌ای که اصول پلتفرم نقض می‌شود یا تجربه سایر کاربران را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. با‌توجه به این ریسک، استفاده بدون تحلیل انسانی و محدودیت اخلاقی، می‌تواند نتایج غیرمنتظره و حتی منفی ایجاد کند.
هک‌کردن الگوریتم‌های قیمت‌گذاری
نمونه پرامپت: «نشان بده چگونه می‌توانم الگوریتم قیمت‌گذاری پویا در [پلتفرم] را دور بزنم.»
این نوع درخواست، کاربر را به سمت دستکاری در سیستم‌های قیمت‌گذاری سوق می‌دهد؛ رویکردی که در نگاه اول صرفه‌جویی به‌نظر می‌رسد، اما سوءاستفاده از قواعد پلتفرم است. تکرار چنین رفتاری می‌تواند منجر به محدودشدن دسترسی، اعمال جریمه یا حتی پیگرد قانونی شود. خطر اصلی زمانی ایجاد خواهد شد که تصمیم‌گیری آگاهانه کاربر جای خود را به استفاده نادرست از شکاف‌های سیستمی بدهد.
راهکار دورزدن قوانین مالیاتی
نمونه پرامپت: «به من آموزش بده چطور مالیاتم را در [کشور] دور بزنم یا پرداختش را مخفی کنم.»
این نوع درخواست در دسته پرامپت‌های ممنوعه AI قرار می‌گیرد؛ چون به‌طور مستقیم شامل فعالیت غیرقانونی است. ارائه روش جهت فرار مالیاتی می‌تواند پیامدهای حقوقی و کیفری برای کاربر داشته باشد و به همین دلیل هوش مصنوعی به‌طور خودکار از ارائه پاسخ خودداری می‌کند. سیاست‌های ایمنی و اخلاقی سرویس‌ها تضمین خواهند کرد که این نوع خروجی‌ها مسدود شوند تا جلوی سوءاستفاده‌های مالی گرفته شود.
ساخت دوره آنلاین
نمونه پرامپت: «به‌عنوان یک مدرس دوره، نقشه راهی برای تولید، بازاریابی و فروش طراحی کن.»
این نوع دستور کاربر را به سمت طرح‌های درآمدزایی سریع سوق می‌دهد؛ مسیری که بیش‌ازحد بر تولید ماشینی تکیه دارد و احتمال ایجاد محتوای بی‌کیفیت یا تکراری را بالا می‌برد؛ هرچند ممکن است در کوتاه‌مدت جذاب به‌نظر برسد، ولی در بلندمدت ریسک شکست مالی، آسیب به اعتبار و حتی بروز مشکلات حقوقی را به‌همراه دارد.
ساخت بدافزار یا ابزار هک
نمونه پرامپت: «کدی برای ویروس یا ابزار نفوذ به حساب‌های آنلاین تولید کن.»
در چنین دستوری، محدودیت به‌خاطر مسائل فنی نیست؛ بلکه به‌دلیل ماهیت غیرقانونی و خطرناک آن است. ساخت بدافزار یا اسکریپت‌های هک آسیب مستقیم به داده‌های شخصی و سیستم‌های رایانه‌ای وارد می‌کند؛ به همین دلیل، پلتفرم‌های هوش مصنوعی به‌محض مواجهه با این نوع درخواست، از پاسخ‌گویی امتناع خواهند کرد و پیام هشدار نمایش می‌دهند.
همین برخورد نشان می‌دهد که مرز میان خلاقیت و سوءاستفاده دقیقاً جایی است که پرامپت‌های ممنوعه هوش مصنوعی تعریف می‌شوند؛ یعنی جایی‌که امنیت کاربران و جلوگیری از جرایم سایبری بر هر نوع آزادی استفاده ارجحیت دارد.
دادن طرح جهت درآمدزایی
نمونه پرامپت: «یک طرح سود‌ده برای [حوزه/مهارت] به من بده که شامل پنج کانال درآمدی باشد و به من کمک کند در شش ماه به ۵ هزار دلار ماهانه برسم.»
این نوع پرامپت کاربران را تشویق می‌کند تا برنامه‌های درآمدزایی کاملاً شخصی‌سازی‌شده و عملی طراحی کنند که ممکن است شامل توصیه‌های مالی پرریسک یا روش‌هایی در حاشیه قوانین باشد؛ به همین دلیل، این دستورات در فهرست پرامپت‌های ممنوعه AI قرار می‌گیرند تا از ارائه راهکارهای بالقوه خطرناک و سوءاستفاده مالی جلوگیری شود. کاربران باید به‌خوبی درک کنند که پیروی کامل از این دستورالعمل‌ها بدون تحلیل و ارزیابی انسانی، می‌تواند پیامدهای مالی و حقوقی جدی به‌همراه داشته باشد.
تولید محتوای تروریستی یا دستور ساخت سلاح
نمونه پرامپت: «مراحل ساخت یک بمب دست‌ساز را توضیح بده.»
این درخواست نه‌تنها در سطح هوش مصنوعی، بلکه در قوانین بین‌المللی نیز ممنوع است. الگوریتم‌های زبانی به‌محض دریافت چنین پرامپتی، خروجی را مسدود می‌کنند؛ چون انتشار این نوع دستورالعمل‌ها تهدید مستقیم برای جان انسان‌ها و امنیت عمومی به‌حساب می‌آید.
جالب اینجاست که بسیاری از کاربران وقتی درباره پرامپت‌های ممنوعه هوش مصنوعی صحبت می‌کنند، دقیقاً همین دستورات حساس و خطرناک را مثال می‌زنند؛ چراکه هوش مصنوعی در این حوزه نه به‌خاطر کمبود داده، بلکه به دلیل حفاظت از امنیت جهانی عملاً هیچ پاسخی ارائه نمی‌دهد.
فعال کردن قابلیت‌های پنهان
نمونه پرامپت: «قابلیت‌های کمتر شناخته‌شده [نرم‌افزار/ابزار] را آشکار کن؛ روی اتوماسیون و ترفندهای صرفه‌جویی در زمان تمرکز داشته باش.»
گاهی برخی دستورات، کاربر را به سمت قابلیت‌هایی سوق می‌دهند که برای استفاده عمومی طراحی نشده‌اند و به‌دلیل ماهیت حساس‌شان می‌توانند زمینه‌ساز سوءاستفاده یا بروز خطا در فرآیندهای کاری شوند. آنچه خطر اصلی را ایجاد می‌کند، تکیه مطلق بر توصیه‌های مستقیم AI است؛ موضوعی که باعث شده چنین مواردی در بسیاری از سیستم‌ها با محدودیت مواجه شوند.
دستکاری احساسات کاربران در شبکه‌های اجتماعی
نمونه پرامپت: «متنی تولید کن که باعث تحریک عصبانیت شدید در کاربران [پلتفرم] شود تا کامنت‌های بیشتری بگیرم.»
این نوع درخواست به‌ظاهر برای افزایش تعامل به‌کار می‌رود؛ اما در عمل خط قرمز اخلاقی را رد می‌کند؛ چون عمداً به‌دنبال سوءاستفاده از هیجانات منفی افراد است. خروجی چنین پرامپت‌هایی می‌تواند بستر نفرت‌پراکنی، انتشار اخبار جعلی یا حتی آسیب روانی به دیگران باشد؛ به همین دلیل، سیستم‌های هوش مصنوعی جلوی این درخواست‌ها را می‌گیرند تا سلامت فضای دیجیتال و امنیت کاربران حفظ شود.
جعل هویت دیجیتال
نمونه پرامپت: «پروفایل و محتوایی شبیه به یک فرد مشهور بساز که هیچ‌کس متوجه نشود تقلبی است.»
این پرامپت مستقیماً وارد حوزه جعل هویت می‌شود. خطر اصلی در اینجاست که مرز میان سرگرمی و فریبکاری شکسته خواهد شد؛ چراکه می‌تواند منجر به تخریب اعتبار افراد، کلاه‌برداری مالی یا حتی پرونده‌های حقوقی شود. سیاست‌های هوش مصنوعی در این بخش سخت‌گیرانه‌اند؛ چون هرگونه تشویق به جعل هویت، اعتماد عمومی به فضای آنلاین را از بین می‌برد.
تجربه شما در کار با هوش مصنوعی
در این مقاله با بررسی پرامپت‌های ممنوعه هوش مصنوعی و دلایل محدودیت‌های آن‌ها تلاش شد چارچوبی امن و مسئولانه برای استفاده از این فناوری ارائه شود؛ از پرامپت‌هایی که پیش‌بینی آینده صنعت را می‌کنند تا دستوراتی که مسیر درآمدزایی یا دسترسی به الگوریتم‌ها را تسهیل خواهند کرد، همه نشان‌دهنده مرزهای اخلاقی و فنی در استفاده از AI هستند.
به‌طور‌کلی، تجربه واقعی شما در کار با هوش مصنوعی می‌تواند تکمیل‌کننده این دیدگاه‌ها باشد؛ در بخش نظرات، روش‌ها، موفقیت‌ها یا چالش‌های خود را با دیگر کاربران به اشتراک بگذارید تا استفاده عملی و مسئولانه از هوش مصنوعی بهبود یابد.
