چنگال سرنوشت‌ساز؛ روایتی از هارد فورک و سافت فورک در ارزهای دیجیتال

هارد فورک و سافت فورک چیست؟ اگر به خرید و فروش ارزهای دیجیتال علاقه‌مند باشید، احتمالا این سوال در ذهنتان شکل گرفته است. چرا که هر از گاهی در این فضا اخباری منتشر می‌شود مبنی بر این که هارد فورک یا سافت فورک جدیدی از یک ارز دیجیتال در راه است؛ یا در تاریخ فلان، هارد فورک یا سافت فورک جدیدی از فلان ارز ایجاد می‌شود.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم به زبان ساده در این مطلب به معرفی مفهوم فورک و انواع آن (یعنی هارد فورک و سافت فورک) بپردازیم. ان‌شاء‌الله در آینده نزدیک، راهنمای کاملی همراه با جزئیات فنی از این موضوع منتشر خواهیم کرد. با ایرانیکارت همراه باشید.

فورک، هارد فورک و سافت فورک

فورک به صورت تحت‌اللفظی به معنای چنگال است. این اصطلاح در دنیای برنامه‌نویسی به معنی انتشار کدی جدید از یک برنامه، بر مبنای کد قبلی آن است. به عبارتی هنگامی که عده‌ای از برنامه‌نویسان بخواهند یک برنامه را ارتقا دهند یا ویژگی‌های جدیدی به آن اضافه کنند، یک فورک جدید در کد منبع آن برنامه ایجاد می‌کنند.

در ارزهای دیجیتال نیز فورک تقریبا به صورتی مشابه کاربرد دارد. همان‌طور که احتمالا می‌دانید، ارزهای دیجیتال بر مبنای یک برنامه کامپیوتری و همینطور یک پایگاه داده عظیم (به نام بلاک‌چین) کار می‌کنند. این برنامه کامپیوتری طبق اصول و قوانینی که پروتکل نام دارد، به داده‌های بلاک‌چین دسترسی پیدا کرده و از این داده‌ها برای تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. برای مثال از قوانینی که در پروتکل بیت کوین وجود دارد می‌توان به این مورد اشاره کرد که زمان ایجاد هر بلاک جدید، ۱۰ دقیقه است یا این که تعداد کل بیت کوین ها محدود به ۲۱ میلیون بیت کوین است.

تا وقتی که همه چیز به خوبی پیش برود و همه از نحوه کار یک ارز دیجیتال راضی باشند، صحبتی از فورک نیز به میان نمی‌آید؛ اما هنگامی که عده‌ای از پروتکل یک ارز دیجیتال راضی نباشند یا مشکلی در آن پیدا شود، راه حل برطرف کردن آن ایجاد یک فورک جدید است.
برای ایجاد یک فورک جدید، کد منبع فعلی یک ارز دیجیتال مورد بازبینی قرار گرفته و مشکلات آن برطرف می‌شود یا ویژگی‌های جدیدی به آن اضافه می‌شود. سپس کد نهایی به صورت یک فورک جدید، اعلام موجودیت می‌کند.

بلاک‌چین مورد نیاز این فورک جدید نیز در واقع یک کپی از بلاک چین ارز اصلی است. با آغاز به کار فورک جدید، این کپی کم‌کم توسعه پیدا کرده و از بلاک‌چین دوقلوی خود مستقل می‌شود.

به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۷، مناقشه‌ای در جامعه بیت کوین بر سر مشکل زمان تراکنش‌ها و کارمزد آنها شکل گرفت. در نهایت عده‌ای از توسعه‌دهندگان، فورک جدیدی از بیت کوین ایجاد کردند که با افزایش سایز بلاک‌ها باعث کاهش زمان تایید تراکنش‌ها و همچنین کارمزد آنها شد. این فورک جدید، بیت کوین کش نام گرفت.

هارد فورک و سافت فورک

فورک ها به صورت کلی به دو نوع هارد فورک و سافت فورک تقسیم می‌شوند. تفاوت میان این دو دسته در سازگارپذیری آنها با ارز منشا خود است. هنگامی که یک سافت فورک ایجاد می‌شود، افرادی از شبکه که همچنان با نسخه اصلی ارز دیجیتال منشا کار می‌کنند نیازی به ارتقاء نرم‌افزار خود ندارند؛ چرا که سافت‌فورک‌ها با نسخه قدیمی ارز منشا خود سازگار هستند. اگر بخواهیم یک مثال مشابه با هاردفورک بزنیم می‌توانیم به سازگارپذیری فایل نسخه نهایی نرم‌افزار Word با نسخه‌های قدیمی‌تر این نرم‌افزار اشاره کنیم.

این در حالی است که هاردفورک ها با نسخه قدیمی ارز دیجیتال منشا خود سازگاری ندارند و اگر افراد بخواهند در هارد فورک جدید فعالیت کنند باید نسخه نرم‌افزار خود را به نرم‌افزار هاردفورک جدید ارتقا دهند.