واگرایی‌ها و انواع آن در تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال یکی از اصلی‌ترین روش‌های پیش‌بینی قیمت ارزهای دیجیتال است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند از حداکثر سود در بازه‌های زمانی مختلف، بهره‌مند شوند. یکی از استراتژی‌های کلیدی در تحلیل تکنیکال، واگرایی ها یا Divergence است که هشدارهایی در زمینه رشد یا نزول روند یک دارایی می‌دهد. اگر می‌خواهید با مفهوم واگرایی آشنا شوید و اندیکاتورهای این استراتژی را بشناسید، با انواع واگرایی آشنا شوید و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال را همراه با مثال درک کنید، تا انتها همراه ما باشید.

مفهوم ‌واگرایی چیست؟

واگرایی عبارت است از ناهماهنگی بین حرکت نمودار قیمت و شاخص فنی. در واقع واگرایی زمانی رخ می‌دهد که قیمت در جهت مخالف یک شاخص فنی (مثل یک اسیلاتور یا نوسان‌گر) یا برخلاف سایر داده‌ها حرکت کند.

واگرایی را می‌توان یک شاخص هشداردهنده دانست که به سرمایه‌گذار می‌گوید روند فعلی قیمت ممکن است ضعیف یا معکوس شود. این تغییر جهت می‌تواند به دو صورت انجام پذیرد که به آن واگرایی مثبت و واگرایی منفی می‌گویند. البته این دو دسته‌بندی خود ۴ نوع واگرایی ایجاد می‌کند که در ادامه به معرفی أنواع واگرایی خواهیم پرداخت.

• واگرایی مثبت: حرکت به سمت بالاتر از قیمت فعلی امکان پذیر است.
• واگرایی منفی: حرکت به سمت پایین‌تر از قیمت فعلی امکان پذیر است.

به‌طور کلی، نمی‌توان واگرایی را یک سیگنال دقیق دانست. دلایل زیر از جمله مواردی هستند که تریدرها ترجیح می‌دهند منحصرا به واگرایی تکیه نکنند:

1. سیگنال‌های تجاری را به موقع ارائه نمی‌دهد و ممکن است در موقعیت‌های حساس تحلیل درستی ارائه ندهد.
2. واگرایی ممکن است برای مدت طولانی بدون تغییر قیمت ادامه پیدا کند و سرمایه‌گذاران را به اشتباه بیاندازد.
3. واگرایی همیشه در تشخیص معکوس شدن قیمت‌ها صادق نیست و تنها ممکن است در برخی موارد عملکرد درستی داشته باشد.

بنابراین بهتر است این تکنیک را صرفا بخشی از تحلیل تکنیکال خود در نظر بگیرید و با اعمال کردن فاکتورهای دیگر، بهترین نتیجه را دریافت کنید. واگرایی را می‌توان براساس شاخص‌ها و داده‌های فنی مختلفی پیاده‌سازی کرد که نحوه آن را در ادامه می‌گوییم.

پیشنهاد مطالعه: مشاهده آخرین تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال

بررسی انواع واگرایی

انواع واگرایی به دو روند مثبت و منفی خلاصه نمی‌شود و در مجموع ۴ حالت مختلف برای آن در نظر گرفته می‌شود که عبارتند از:

1. واگرایی معمولی صعودی 
2. واگرایی معمولی نزولی 
3. واگرایی مخفی صعودی 
4. واگرایی مخفی نزولی 

در ادامه هر یک را جداگانه بررسی می‌کنیم. به تصویر زیر دقت کنید. 

واگرایی معمولی صعودی 

واگرایی صعودی (مثبت) زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک کف جدید ایجاد کند، اما شاخص یک کف بالاتر تشکیل داده باشد. به این نوع واگرایی، واگرایی مثبت معمولی یا صعودی منظم نیز می‌گویند.

واگرایی معمولی نزولی

واگرایی معمولی نزولی (منفی) زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت سقف جدید ایجاد کند، اما شاخص یک سقف پایین‌تر تشکیل می‌دهد. به این نوع واگرایی، واگرایی معمولی منفی یا نزولی منظم نیز می‌گویند.

واگرایی مخفی صعودی

واگرایی صعودی مخفی زمانی رخ می‌دهد که یک کف قیمت بالاتر در نمودار قیمت رخ می‌دهد. اما در شاخص فنی یک کف پایین‌تر ایجاد می‌شود.

واگرایی مخفی نزولی

واگرایی نزولی مخفی زمانی رخ می‌دهد که نمودار قیمت سقف پایین‌تر تشکیل می‌دهد اما این در حالیست که در شاخص فنی سقف بالاتر ایجاذ می‌کند. تفاوت واگرایی معمولی و مخفی در پایان یک روند طولانی قابل درک است که یک مرحله اصلاحی جدید را نشان می‌دهد. واگرایی مخفی معمولاً در پایان مرحله تثبیت قیمتی یافت می‌شود و نتایج آن اعتبار کمتری نسبت به واگرایی‌های معمولی دارد.

اندیکاتورهای تشخیص واگرایی

واگرایی به کمک یک شاخص فنی اعمال می‌شود. معمولا تحلیلگران شاخص‌های فنی مانند اندیکاتور RSI (قدرت نسبی)، اندیکاتور مکدی، اندیکاتور سی سی آی و … را بر روی نمودار قیمت ترسیم می‌کنند و بر اساس آن‌ها واگرایی را تشخیص می‌دهند.

» پیشنهاد مطالعه: اندیکاتور چیست

همانطور که اشاره کردیم، واگرایی نشان دهنده‌عدم هماهنگی بین حرکت نمودار قیمت و شاخص فنی است. این‌عدم هماهنگی حرکت می‌تواند در جهت صعودی و یا در جهت نزولی باشد. به این صورت که گاهی نمودار قیمتی حرکتی صعودی دارد اما شاخص حرکت نزولی. عکس این مورد نیز صادق است. 4 مورد از برترین و اصلی‌ترین اندیکاتورهایی که می‌توانید با آن واگرایی را پیاده‌سازی کنید و نسبت به تغییرات، یک دید کلی بدست بیاوردید شامل:

1. اندیکاتور RSI

اندیکاتور RSI که نشان‌دهنده قدرت و جهت نمودار قیمت است، می‌تواند یک شاخص فنی خوب برای اعمال واگرایی باشد. این اندیکاتور دارای یک خط است که بین سطوح ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند. این نوسان همزمان با افزایش یا کاهش قیمت‌ها اتفاق می‌افتد.

بهترین اندیکاتور برای تشخیص واگرایی rsi است که توسط معامله گران بسیاری نیز استفاده می‌شود.

2. اندیکاتور MACD

اندیکاتور دیگری که در اعمال واگرایی و همچنین همگرایی، کاربرد دارد، MACD یا Moving Average Convergence Divergence است که به معنای واگرایی میانگین متحرک همگرایی است. اندیکاتور مکدی، همانطور که از نامش پیداست، دارای دو میانگین متحرک در فواصل زمانی ۱۲ و ۲۶ روزه بوده که سیگنال‌های خرید و فروش را در اختیار تریدرها قرار می‌دهد.

تشخیص واگرایی در اندیکاتور MACD مانند مدلی است که در اندیکاتور RSI ایجاد می‌شود. برای مثال اگر در نمودار قیمتی، سقف‌های پایین‌تر و در مکدی سقف‌های بالاتر رخ دهد، شاهد یک واگرایی مخفی صعودی یا مثبت خواهیم بود. روش کار واگرایی در همه شاخص‌ها به یک صورت است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با بهترین اندیکاتورها برای سیگنال خرید و فروش ، بلاگ مربوط به آن در ایرانیکارت را مطالعه کنید.

3. اندیکاتور Divergence for Many Indicator

تردینگ ویو یکی از ابزارهای قدرتمند در حوزه تحلیل قیمت دارایی‌ها است و اندیکاتورهای بسیاری دارد. برای این بتوانید واگرایی‌ها در همه اسیلاتورها را شناسایی کنید بهتر است از اندیکاتور divergence for many indicator  استفاده کنید.

چرا که این اندیکاتور واگرایی‌های بیش از ۱۰ شاخص را به شما نشان می‌دهد. به این ترتیب دیگر نیاز نیست به صورت تک به تک شاخص‌ها را بررسی کرده و خط و خطوط رسم کنید. تنها با اعمال این اندیکاتور در چارت، همه واگرایی‌های موجود به شما نمایش داده می‌شود.

مثال هایی از کاربرد انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال

برای مثال در این بخش به نمودار بیت کوین نگاهی می‌اندازیم و واگرایی را روی آن بررسی می‌کنیم. در این مثال‌ها برای بیت کوین از اندیکاتور RSI استفاده شده است. به ویدیو زیر دقت کنید.

همانطور که در ویدیو مشاهد می‌کنید، بیت کوین بعد از هر واگرایی به خوبی طبق آن واکنش داده است. توجه کنید که واگرایی‌ها در تایم فریم روزانه بررسی شده‌اند بنابراین از اعتبار کافی برخوردارند. هرچه تایم فریمی که واگرایی را در آن مشاهده می‌کنید بالاتر باشد، احتمال واکنش قیمت بیشتر است.

• در ویدیو واگرایی اول از نوع معمولی صعودی است و مشاهده می‌کنید که قیمت چگونه بعد از آن افزایش یافته است.
• دومین واگرایی از نوع معمولی نزولی بوده و قیمت پس از آن کاهش زیادی داشته است.
• سومین واگرایی از نوع مخفی صعودی بوده و قیمت بیت کوین در واکنش با آن افز
• ایش مطلوبی تجربه کرده است.
• آخرین واگرایی نیز یک واگرایی مخفی نزولی است که موجب کاهش قیمت بیت کوین در تایم فریم روزانه شده است.

مزایا و معایب واگرایی

واگرایی معاملاتی یک استراتژی ارزشمند برای به دست آوردن دید کلی نسبت به حرکت قیمت است. اگرچه واگرایی نشان‌دهنده تغییرات است، اما لزوماً به این معنی نیست که باید منتظر یک معکوس قیمتی باشید. این روش، مزایا و معایبی را به همراه دارد که عبارتند از:

مزایا:

1. امکان سازگاری با اندیکاتورهای مختلف برای پیاده‌سازی یک استراتژی دقیق
2. کمک‌کننده در تشخیص معکوس شدن روند
3. کمک به تشخیص نقاط ورود و خروج بالقوه
4. مفید به‌عنوان یک استراتژی وابسته به سایر اندیکاتورها

معایب:

1. می‌تواند سیگنال های نادرست بدهد، مثلا سیگنال معکوس شدن روند بدهد اما واکنشی در قیمت رخ ندهد.
2. واگرایی برای همه زمان‌هایی که قیمتی تغییر جهت می‌دهد ممکن است ایجاد نشود.
3. نمی‌توان به طور انحصاری برای پیش بینی بازار به آن اعتماد کرد.
4. واگرایی می‌تواند بسیار قبل‌تر از اینکه روند بازار تغییر کند قیمت اتفاق بیفتد و واکنش قیمت زمان زیادی ببرد.

کلام آخر

به طور خلاصه، واگرایی یک مفهوم تحلیل تکنیکی خوب و مفید است که می‌تواند به مدیریت ریسک و حتی زمان‌بندی برای معاملات کمک کند. اما همانطور که گفته شد، این تکنیک به تنهایی استفاده نمی‌شود، بلکه با مفاهیم فنی دیگر مانند سطوح نوسان، خطوط روند و غیره تکمیل می‌شود تا ساختار بهتری ارائه دهد. در واقع از أنواع واگرایی برای تکمیل تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، نه برای پیش‌بینی مستقیم قیمت‌ها. امیدواریم با مطالعه این مقاله، معاملات خود را به‌نحو احسن پیاده‌سازی کنید.