پاداش بلاک یا بلاک ریوارد چیست؟

استخراج ارزهای دیجیتال که یکی از پر بازده‌ترین روش‌های کسب درآمد از بازار ارز دیجیتال به‌شمار می‌رود با مفهومی به نام پاداش بلاک یا پاداش استخراج گره خورده است. در دنیای ارزهای دیجیتال، اگرچه ترید و خرید و فروش ارز دیجیتال دردسر کمتری دارد اما پاداش استخراج آنقدر شیرین و قابل توجه است که عده بسیاری حاضرند سختی‌های آن را به جان بخرند. اما پاداش بلاک چقدر است و چطور می‌توانیم به آن دست یابیم؟ در این مقاله به این مفهوم پاداش استخراج می‌پردازیم و هر آنچه در مورد آن لازم است را توضیح می‌دهیم.

بلاک ریوارد (Block Reward) یا پاداش بلاک چیست؟

در دنیای ارزهای دیجیتال، بلاکچین بستری برای تائید تراکنش‌ها و امنیت شبکه است. بلاکچین‌ها، بلاک جدید می‌سازند و برای این کار نیاز به مشارکت‌کنندگانی دارند که مواردی را برای انجام صحیح فرآیند فراهم کنند. از این رو برای ترغیب کردن افراد به مشارکت در این فرآیند، یک پاداش یا جایزه در نظر گرفته می‌شود که به آن بلاک ریوارد یا پاداش استخراج می‌گویند.

به عبارت ساده‌تر، اگر طی فرآیند استخراج یک بلاک به طور موفقیت‌آمیز ساخته و به بلاک چین اضافه شود، به دستگاهی که این کار را کرده است (ماینر) یک پاداش مشخص تعلق می‌گیرد. این کار به حفظ امنیت شبکه نیز کمک بسیار زیادی می‌کند. هر بلاکچینی که ارز دیجیتال قابل استخراج دارد، مکانیسم خاصی را برای ارائه این جایزه در نظر می‌گیرد. برای مثال، در استخراج بیت کوین؛ ماینرها باید برای حل مسائل ریاضی با هم رقابت کنند و هر کدام سریع تر توانست فرآیند را انجام دهد، پاداش می‌گیرد. 

بلاکچین بیت کوین همچنین به گونه‌ای طراحی شده که بلاک‌ها در فاصله زمانی ثابت، تقریبا هر ۱۰ دقیقه، تایید شوند. در بلاکچین بیت کوین هر چهار سال یک‌بار پاداشی که استخراج‌کنندگان دریافت می‌کنند نصف می‌شود. پدیده هاوینگ یک قاعده کلی است که برای بیت کوین تعریف شده و به این واقعیت اشاره دارد که پس از هر 210 هزار بلاک، پاداشی که برای ماینر در نظر گرفته می‌شود، نصف خواهد شد.

نقش بلاک ریوارد در بلاکچین چیست؟

پاداش استخراج انگیزه‌ای را برای استخراج‌کنندگان فراهم می‌کند تا تراکنش‌های انجام شده با ارز دیجیتال را پردازش کنند. بلاک ریوارد همچنین کمک می‌کند تا امنیت شبکه حفظ شود. بنابراین، می‌توان گفت که بلاک ریوارد، دو نقش مهم را در بلاکچین به عهده دارد:

• امنیت: پاداش‌هایی که ماینرها دریافت می‌کنند، برای ایمن‌سازی شبکه ضروری است. در واقع، از آنجا که که بلاکچین غیرمتمرکز است و هیچ مرجع مرکزی وجود ندارد که امنیت شبکه را تامین کند، وظیفه ایمن کردن شبکه بر عهده ماینرها قرار دارد.
• اقتصاد: تنها راه برای گردش ارزهای دیجیتال جدید در بازار، استخراج است. هر زمان که یک ماینر با موفقیت یک بلوک را استخراج کند، پاداش‌هایی را دریافت می‌کند که به گردش ارزهای جدید در شبکه کمک می‌کند.

تاریخچه پاداش استخراج

تاریخچه استخراج ارزهای دیجیتال و دریافت پاداش‌ها به بیت کوین می‌رسد. در واقع، برای بررسی این تاریخچه باید به تاریخچه بیت کوین برگردیم، زمانی که ساتوشی ناکاموتو خالق بیت کوین، برای محدود کردن تورم شبکه را طوری طراحی کرد که در نهایت تنها ۲۱ میلیون بیت کوین داشته باشد. در آغاز بیت کوین و در سال 2009، هر پاداش استخراج 50 بیت کوین ارزش داشت.

پس از اولین پاداش استخراج برای بیت کوین و رشد تصاعدی قیمت آن، محبوبیت این ارز و استخراج آن نیز روز به ‌روز افزایش پیدا کرد. طوری که ماینینگ بیت کوین چه با کامپیوترهای شخصی و چه با ماینرها محبوب شد. اما بعد از آن اولین هاوینگ یا نصف شدن پاداش استخراج بیت کوین رخ داد و پاداش‌ها شروع به نصف شدن کردند. در می 2020، پاداش استخراج برای سومین بار به نصف کاهش یافت و به 6.25 بیت کوین رسید. تا اوت 2023، 19.4 میلیون بیت کوین یا بیش از 92 درصد از کل عرضه برنامه‌ریزی‌شده، استخراج شده است.

در نهایت، پاداش استخراج قرار است در ماه می 2140 به صفر برسد، اما استخراج احتمالا خیلی زودتر از آن تاریخ دیگر سودآور نخواهد بود. تا آوریل 2039، حدود 99.6 درصد از بیت کوین‌ها ماین شده و پاداش بلاک آن فقط 0.19531250 بیت کوین خواهد بود. در طول این مسیر، انتظار می‌رود کارمزد تراکنش‌ها به انگیزه اصلی استخراج‌کنندگان بیت کوین تبدیل شود. اما نگاهی سریع به سیر تاریخی هاوینگ های بیت کوین داشته باشیم.

• ۲۰۰۹/۰۱/۰۳: اولین بلاک بیت کوین ایجاد شد.
• ۲۰۱۲/۱۱/۲۸: اولین هاوینگ بیت کوین. پس از این هاوکینگ پاداش استخراج از ۵۰ به 25BTC رسید.
• ۲۰۱۶/۰۷/۰۹: دومین هاوینگ بیت کوین. پس از این هاوکینگ پاداش استخراج از ۲۵ به 12.5BTC رسید.
• ۲۰۲۰/۰۵/۱۱: سومین هاوینگ بیت کوین. پس از این هاوکینگ پاداش استخراج از ۱۲.۵ به 6.25BTC رسید.
• ۲۰۲۴/۰۴/۱۹: چهارمین هاوینگ بیت کوین. پس از این هاوکینگ پاداش استخراج از ۶.۲۵ به 3.125BTC رسید.

انواع مکانیسم پاداش استخراج کدام‌اند؟

مکانیسم‌های مختلفی برای استخراج ارزهای دیجیتال وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و معایب خود هستند. افرادی که به استخراج ارزهای دیجیتال علاقمندند، باید مکانیسمی انتخاب کنند که کمترین هزینه برای آن‌ها را داشته باشد. برای مثال در گذشته که استخراج ارزهای دیجیتال کمی ساده‌تر بود و رقابت شدیدی روی آن وجود نداشت، حتی با کامپیوترهای شخصی هم می‌توانستید پاداش استخراج را کسب کنید. اما اکنون دیگر چنین چیزی امکان‌پذیر نیست و بهتر است که از روش‌های جدیدتر و دستگاه‌های مدرن‌تر استفاده شود. از طرفی از آنجا که فرآیند استخراج هر روز سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود بسیاری به سمت ترید ارزهای دیجیتال می‌روند. با این حال، برای درک بهتر مکانیسم‌های پاداش استخراج، دو نمونه از مهم‌ترین‌های آن‌ها را تشریح می‌کنیم.:

• مکانیزم اثبات کار (Proof of Work)

 ساتوشی ناکاموتو الگوریتم اثبات کار را برای تائید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک در بیت کوین استفاده کرد. در این الگوریتم ماینرها باید محاسبات بسیار پیچیده‌ای را حل کنند و پس از اجماع نودها یا گره‌های شبکه بر ایجاد یک بلاک جدید، پاداشی برای ماینر در نظر گرفته می‌شود. در مکانیسم اثبات کار، مفهومی به نام سختی شبکه، دشواری مسائل برای حل را تعیین می‌کند. 

• مکانیزم اثبات سهام (Proof of Stake)

در مکانیسم اثبات سهام، کاربر ارز دیجیتال خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهد و به این شکل در اعتبارسنجی تراکنش‌ها مشارکت می‌کند. این روش در واقع استیکینگ ارز دیجیتال است. به عبارت دیگر هر کاربر، که به عنوان یک گره در شبکه بلاک چین فعالیت می‌کند و در اعتبار سنجی شبکه حضور دارد، پاداش دریافت می‌کند.

مزایا و معایب پاداش استخراج     

همان‌طور که اشاره شد یکی از پر بازده‌ترین روش‌های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال، استخراج آن‌ها است. پاداش استخراج متعلق به ماینرها می‌تواند منبعی عالی برای کسب درآمد باشد. برخی از مزایای پاداش استخراج عبارتند از:

• حفظ امنیت شبکه: هر تراکنشی که در شبکه تائید می‌شود و بلاکی به بلاک چین اضافه می‌شود در ساختار رمزنگاری، به امنیت شبکه کمک می‌کند. پس برای حفظ امنیت شبکه، ادامه روند پاداش استخراج ضروری است.
• پاداش به ماینرها و کاربرها: کاربران و ماینرها می‌توانند با ایجاد بلاک‌های جدید و اضافه کردن آن‌ها به بلاک چین، سود کسب کنند.
• افزایش تعداد سرمایه‌گذاران: پاداش‌های بلاک باعث می‌شود افراد بیشتری به استخراج ارز دیجیتال تمایل داشته باشند و به این ترتیب محبوبیت بلاکچین‌ها افزایش می‌یابد.

اما استخراج ارزهای دیجیتال معایب مهمی نیز دارد که ممکن است باعث شود این کار چندان هم به صرفه به نظر نرسد:

• مصرف برق و انرژی زیاد: حل مسائل پیچیده ریاضی در مکانیسم اثبات کار نیاز به پردازشگرهای قوی (ماینر) دارد که مصرف انرژی بالایی دارند. به این ترتیب مصرف برق ماینر و به صورت کلی هزینه انرژی برای استخراج می‌تواند بسیار زیاد شود.
• تنوع در پاداش‌ها: میزان پاداش‌ها در ارزهای دیجیتال گوناگون، متفاوت است و قاعده مشخصی برای تعیین آن‌ها وجود ندارد. همچنین برخی از ارزهای قابل استخراج ارزش چندانی ندارند.
• سختی شبکه: به علت پدیده هاوینگ، هر 4 سال برای بیت کوین، پاداش شبکه نصف می‌شود که به همین دلیل این مسئله را ایجاد می‌کند که آیا به طور کلی استخراج بیت کوین به هزینه‌ای که برای آن می‌شود می‌صرفد یا نه؟

پاداش استخراج چگونه محاسبه می‌شود؟  

برای محاسبه پاداش بلاک قانون و قاعده خاصی در هر بلاکچین وجود ندارد؛ تنها برای بیت کوین و آن هم به لطف آینده‌نگری ساتوشی ناکاموتو شاهد یک منطق یا برنامه در مورد پاداش استخراج هستیم. البته پشت این که پاداش استخراج در خود بیت کوین نیز چگونه محاسبه شده نیز حرف و حدیث زیادی وجود دارد. برای نمونه چرا پاداش استخراج بیت کوین در ابتدا 50 BTC در نظر گرفته شد و چرا بیشتر یا کمتر نبوده؟ به همین دلیل کارشناسان اعتقاد دارند باید در هنگام ایجاد یک ارز دیجیتال به ویژگی‌های گوناگون آن توجه داشته باشیم تا ارزش سرمایه‌گذاری روی آن مشخص شود.

پاداش استخراج در بلاک بیت کوین چقدر است؟

در حال حاضر پاداش استخراج بیت کوین 3.125 واحد BTC است. این پاداش اخیرا طی هاوینگ چهارم ایجاد شد. 

آینده پاداش استخراج      

به طور کلی استخراج ارزهای دیجیتال فرآیند سخت‌ و پیچیده‌‌ای است که به تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری گران قیمتی نیاز دارد. از این رو اکثر افرادی که قصد فعالیت در حوزه ارزهای دیجیتال را دارند ترید رمزارزها را به استخراج آن‌ها ترجیح می‌دهند. علاوه بر این، به جز بیت کوین، ارزهای دیگر که قابلیت استخراج دارند آنقدر ارزان و کم‌ارزش هستند که استخراج آن‌ها به صرفه به‌نظر نمی‌رسد.

از طرفی پاداش استخراج بیت کوین نیز هر 4 سال یک‌بار هم پاداش بلاک بیت کوین کاهش می‌یابد و این بدان معنا است که به زودی استخراج بیت کوین نیز بسیار سخت خواهد شد. برای نمونه، در آغاز بیت کوین در سال ۲۰۰۹، هر پاداش بلاک ۵۰ بیت کوین ارزش داشت اما اکنون این پاداش به حدود ۳ btc کاهش یافته است. بنابراین، اینطور که به نظر می‌رسد استخراج ارزهای دیجیتال تا چند وقت آینده به خاطره‌ها می‌پیوندد مگر این که اتفاق تازه‌ای در این حوزه رخ دهد.

استخر استخراج Mining Pool

استخر استخراج یک مکان مجازی است که در آن ماینر قدرت محاسباتی خود را با دیگر ماینرها به اشتراک می‌گذارد. از این رو به جای یک ماینر، چندین ماینر به صورت همزمان برای پاداش بلاک تلاش می‌کنند. اگر این اشتراک‌گذاری همراه با پاداش باشد برای ماینرها باشد، متناسب با قدرت پردازشی هر ماینر یا کار هر فرد نسبت میان گروه تقسیم می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود از این روش در آینده به دلیل امکان موفقیت بیشتر، استقبال بیشتری شود. استخرها همچنین از نظر هزینه‌های سخت‌افزاری و برق به انرژی کمتری نیاز دارند بنابراین هزینه‌های استخراج کاهش می‌یابد و سود هر فرد بیشتر خواهد شد.

پاداش بلاک و انگیزه‌های اقتصادی

استخراج ارزهای دیجیتال یکی از راه‌های کسب درآمد برای افراد و حفظ امنیت شبکه است. در واقع پاداش استخراج انگیزه‌ای برای ترغیب ماینرها به منظور مشارکت در فعالیت‌های شبکه بلاک چین به‌شمار می‌رود. در این مقاله در مورد چیستی، مزایا و معایب و آینده پاداش استخراج بیت کوین توضیح دادیم و از اهمیت آن برای شبکه گفتیم. با سخت‌تر شدن بیش از پیش استخراج ارزهای دیجیتال پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نه‌چندان دور، بحث استخرهای استخراج و ترید، جای آن را بگیرند.