اهمیت و کاربرد اندازه بلاک بیت کوین

بیت کوین بازارهای مالی متحول کرده است و این تحول از طریق بلاک چین ایجاد شده است. بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده است که تمام تراکنش‌ها را به صورت ایمن و شفاف ثبت می‌کند. با این حال، در معماری پیچیده بیت کوین، یک پارامتر به نام اندازه بلاک بیت کوین وجود دارد که بر روی مقیاس‌پذیری و در نهایت آینده کل شبکه اثر عمیقی می‌گذارد.  در این مطلب قصد داریم بدانیم اندازه بلاک چه چالش‌هایی ایجاد می‌کند و چرا جامعه طرفداران ارزهای دیجیتال مدام در مورد آن بحث می‌‎کنند.

اندازه بلاک چیست؟

عبارت “اندازه بلاک” یا Block size به حداکثر مقدار داده‌ای اشاره دارد که می‌تواند در یک بلاک واحد از بلاک چین بیت کوین (یا شبکه دیگر) وجود داشته باشد. هر تراکنش در شبکه بیت‌کوین به بلاک‌هایی گروه‌بندی می‌شود و این بلاک‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند تا زنجیره بلاکی را تشکیل دهند که همان بلاک چین است. 

اندازه بلاک که با واحد بایت اندازه گیری می‌شود، ظرفیت هر بلاک را برای ثبت تراکنش‌ها تعیین می‌کند. در حال حاضر اندازه بلاک بیت کوین 1 مگا بایت است.

وقتی که تراکنش‌ها ثبت می‌شوند، به بلاک‌ها تبدیل می‌شوند و از طریق فرآیندی به نام ماینینگ بیت کوین به بلاک چین اضافه می‌شوند. درک اهمیت اندازه بلاک بسیار مهم است، زیرا به طور مستقیم روی سرعت، هزینه و مقیاس پذیری شبکه بیت کوین تأثیر می‌گذارد. 

چرا اندازه بلاک دارای اهمیت است؟

در اصل، اندازه بلاک تعداد تراکنش‌های قابل پردازش را مشخص می‌کند. اندازه بلاک بزرگ‌تر امکان ثبت تراکنش‌های بیشتر را ایجاد می‌کند و توانایی شبکه در ثبت تعداد بیشتری از تراکنش‌ها را بالاتر می‌برد. اندازه کوچک‌تر بلاک هم می‌تواند منجر به ازدحام شبکه، زمان تایید طولانی‌تر و کارمزد تراکنش‌های بالاتر شود. ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین این امکان را فراهم کرده است که همه نودهای شبکه با توافق یکدیگر اندازه بلاک بیت کوین را تغییر بدهند.

اندازه بلاک روی کارایی شبکه هم اثر دارد و اعتبارسنجی سریع‌تر تراکنش‌ها را فراهم می‌کند. مناقشه‌های فراوان روی مسئله اندازه بلاک هم به همین دلیل است. اندازه بلاک‌های بزرگ‌تر ممکن است سرعت تراکنش را افزایش دهد، اما چالش‌هایی را برای غیرمتمرکز ماندن بیت کوین ایجاد می‌کند. وقتی که بلاک بزرگ‌تر باشد ماینرها بیشتر سود می‌برند و این مسئله باعث شده بسیاری از افراد که دنبال سود در بازار ارزهای دیجیتال باشند، ترجیح بدهند شبکه کند باشد. شرکت TradeBlock ارائه دهنده ابزار تجارت کریپتو تخمین زده که در سال ۲۰۲۴ اندازه هر بلاک ۱.۷ مگابایت است.

رابطه بین اندازه بلاک، تراکنش و شبکه بلاکچین

رابطه بین اندازه بلاک، تراکنش‌ها و سلامت کلی شبکه بلاک چین یک رابطه سه طرفه است که ماهیت عملکرد بیت کوین را شکل می‌دهد. اندازه بلاک‌های بزرگ‌تر می‌تواند منجر به ثبت تراکنش‌های بیشتر، ارائه توان عملیاتی بالاتر و زمان تایید سریع‌تر شود. 

با افزایش تعداد تراکنش ها، مقیاس پذیری در بلاکچین به یک چالش تبدیل می‌شود. شبکه بلاک چین برای مقیاس‌پذیری، باید یک اندازه بلاک مناسب داشته باشد که نه خیلی بزرگ و نه خیلی کوچک باشد. با این حال، هر گروهی که در جامعه طرفداران بیت کوین نقش دارد، ترجیحات خودش را دارد و سعی می‌کنند به هر شکل ممکن آن اندازه‌ای را انتخاب کنند که به نگاهشان نزدیک‌تر است.

کاهش حجم بلاک چه تاثیری بر روی معاملات دارد؟

اندازه بلاک بیت کوین مانند یک پارامتر حیاتی عمل می‌کند و روی قیمت بیت کوین تأثیر می‌گذارد. از آن جایی که کاهش اندازه بلاک مستقیماً باعث ایجاد ظرفیت محدودتر بلاک برای ثبت تراکنش می‌شود. در نتیجه، شبکه ممکن است دچار مشکل در ثبت تراکنش شود. 

اندازه‌های کوچک‌تر بلاک رقابت بین کاربران را برای ثبت تراکنش‌هایشان در بلاک بعدی افزایش می‌دهد. این رقابت ممکن است باعث ایجاد یک افزایش کارمزد شبکه و کم شدن معاملات و کاهش قیمت شود. همچنین کاهش اندازه بلاک چالش‌هایی را برای تراکنش‌های کوچک ایجاد می‌کند چون کارمزد در چنین شرایطی هم‌اندازه مبلغ قابل تراکنش می‌شود.

در دنیایی که تقاضا برای راه‌حل‌های بلاک چین به طور مداوم در حال رشد است، شبکه‌ای با ظرفیت محدود باعث می‌شود که کمتر مورد قبول تازه‌واردان واقع شود. بسیاری از افراد تازه‌وارد ترجیح می‌دهند از بلاکچینی استفاده کنند که سرعت بالا و کارمزد کمی دارد. همین مسئله در بلندمدت باعث کاهش معاملات می‌شود.

مقیاس پذیری چیست؟

مقیاس پذیری بلاک چین، به توانایی شبکه برای مدیریت تراکنش ها، کاربران و داده‌ها در حالتی است که به شکل ناگهانی افزایش پیدا می‌کنند. بلاکچین‌ها معمولا هنگام راه اندازی دچار مشکل در زمینه مقیاس‌پذیری نیستند اما وقتی تعداد کاربران آن‌ها افزایش کرد و بین جامعه طرفداران ارزهای دیجیتال محبوبیت پیدا کردند، به خوبی نشان می‌دهند که چنین توانایی دارند یا نه. بیشتر بلاکچین‌ها چنین توانایی ندارند و با کندی و حتی قطعی مواجه می‌شوند. حل مشکل مقیاس‌پذیری بلاکچین نیازمند استفاده از نوآوری‌های نوین دنیای کامپیوتر مانند رول آپ‌ها است. 

چه اقداماتی برای افزایش حجم بلاک بیت کوین صورت گرفته است؟

از آنجایی که تقاضا برای تراکنش‌های بیت‌کوین همچنان در حال رشد است، نیاز به مقیاس‌پذیری، باعث ایجاد استراتژی‌های مختلف برای افزایش اندازه بلاک‌های بیت ‌کوین شده است. در ادامه به معرفی راه حل‌هایی می‌پردازیم که برای پرداختن به این ویژگی اساسی معماری بیت کوین ارائه شده است.

طرح BIP101 چه بود؟

پیشنهاد بهبود بیت کوین 101 (BIP101) توسط توسعه دهنده بیت کوین گاوین آندرسن در سال 2015 معرفی شد. هدف این پیشنهاد رفع نگرانی‌های مقیاس پذیری شبکه بیت کوین با پیشنهاد افزایش مستقیم و خطی در محدودیت اندازه بلاک بود.

طبق این پیشنهاد، اندازه بلاک بیت کوین از 8 مگابایت شروع می‌شود و هر دو سال دو برابر می‌شود. به این تغییر اندازه خودکار blockmaxsie می‌گفتند. این رویکرد به دنبال ارائه یک مسیر روشن و قابل پیش بینی برای کنترل تعداد تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین بود.

BIP101 علیرغم این که طرح خوبی به نظر می‌آمد، اما با بحث و جدل زیادی روبرو شد. برخی از این ایده برای حل مسئله مقیاس پذیری حمایت کردند، اما برخی دیگر نگرانی‌هایی را در مورد کنترل افراد روی فرآیند استخراج و تأثیر آن بر امنیت شبکه مطرح کردند. در نهایت، BIP101 به طور گسترده مورد پذیرش قرار نگرفت و انجام نشد.

پروتکل SegWit 

Segregated Witness یا SegWit در آگوست 2017 از طریق سافت فورک ایجاد شد. سگویت که توسط توسعه‌دهندگان بیت‌کوین Core پیشنهاد شده بود، با جداسازی داده‌های امضا (داده‌های شاهد) از داده‌های تراکنش، بهینه‌سازی استفاده از فضای بلاک را پیشنهاد کرد و در نتیجه فضای بیشتری را به هر بلاک اختصاص داد.

پروتکل SegWit با تنظیم مجدد روش ذخیره داده‌ها، اندازه بلاک بیت کوین را افزایش داد و بعد از این پروتکل تراکنش‌های بیشتری در یک بلاک بدون تغییر محدودیت اندازه بلاک ۱ مگابایت، قرار داده شدند.

ظهور هارد فورک‌ها

هارد فورک یک کپی مستقل از بلاک‌چین هستند که قرار است قوانین جدیدی را روی بلاکچین ایجاد کند. برخی از هارد فورک‌ها برای افزایش اندازه بلاک و افزایش مقیاس پذیری راه اندازی شده‌اند.

مثلا بیت کوین کش که در آگوست 2017 با یک هارد فورک ایجاد شد، اندازه بلاک را از 1 مگابایت به 8 مگابایت افزایش داد. به روز رسانی‌های بعدی، اندازه بلاک را به 32 مگابایت افزایش داد. بلاک چین BSV یکی دیگر از این فورک‌ها است که به دلیل تغییر در همین اندازه بلاک ایجاد شد. افراد پشت این فورک معتقد بودند که قصد دارند یک اندازه بلاک را به مقدارهای اولیه که ساتوشی تنظیم کرده است برگردانند. به همین دلیل است که نام این فورک را Bitcoin SV گذاشتند که دو حرف آخر مخفف عبارت Satoshi Vision به معنای “نظر ساتوشی” است. فورک Bitcoin Unlimited یکی دیگر فورک‌های معروف است که اندازه بلاک بیت کوین را روی عدد 1 مگابایت نگه داشته است.

مزایا و معایب افزایش اندازه بلاک بیت کوین

بیت کوین با چالش مقیاس پذیری دست و پنجه نرم می‌کند و ایده افزایش اندازه بلاک بیت کوین بحث‌های فراوانی در جامعه ارزهای دیجیتال ایجاد کرده است. در ادامه مروری بر مزایا و معایب این افزایش و کاهش اندازه بلاک خواهیم داشت.

اندازه بلاک‌های بزرگ‌تر می‌تواند تراکنش‌های بیشتری را در هر بلاک جا بدهد که منجر به افزایش توان عملیاتی شده و زمان تایید تراکنش سریع‌تر می‌شود. با اندازه بلاک بزرگ‌تر، رقابت برای فضای بلاک کم می‌شود که می‌تواند منجر به کاهش هزینه تراکنش شود. این مزیت می‌تواند بیت کوین را برای تراکنش‌های روزمره مناسب‌تر کند. بزرگ کردن اندازه بلاک می‌تواند ثبت تراکنش‌های خرد را آسان کند و امکان انتقال مقادیر کمی از بیت کوین را فراهم کند. اپلیکیشن‌هایی که خریدهای کوچک دارند حتما از این وضعیت استقبال می‌کنند.

از طرف دیگر منتقدان استدلال می‌کنند که افزایش قابل توجه اندازه بلاک می‌تواند منجر به تمرکز قدرت استخراج شود. بلاک‌های بزرگ‌تر ممکن است به نفع افرادی باشد که ماینرهای زیادی دارند و این عمل غیرمتمرکز بودن بیت کوین را از بین ببرد یا حداقل کم کند. بلاک‌های بزرگ تر، داده‌های بیشتری برای ذخیره و انتقال در خود جا می‌دهند. این مسئله چالش‌هایی را برای گره‌های شبکه ایجاد می‌کند که نیاز به افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی و پهنای باند دارند و توانایی ماینرهای کوچک‌تر را کم کند.

برخی دیگر از افراد هم این ادعا را می‌کنند که بلاک‌های بزرگ‌تر می‌توانند پیامدهای امنیتی داشته باشند، زیرا افزایش اندازه داده‌ها ممکن است منجر به حملات بیشتر به شبکه شود.

مزایا و معایب کوچک بودن بلاک بیت کوین

کوچک بودن اندازه بلاک بیت کوین (یک مگابایت) هم مزایا و معایب دارد. بلاک کوچک‌تر باعث می‌شود افراد متنوعی از جمله افراد و نهادهای کوچک تر، در فرآیند استخراج بیت کوین شرکت کنند و شبکه غیرمتمرکز شود. غیرمتمرکز بودن طبق اصول بنیادی بیت کوین است که در آن قدرت بین مجموعه‌های متنوعی از مشارکت کنندگان شبکه توزیع می‌شود.

اندازه بلاک کوچک‌تر به امنیت شبکه بیت کوین کمک می‌کند چرا که انتشار بلاک‌های کوچک‌تر، در سراسر شبکه سریع‌تر است و خطر بلاک‌های بی‌سرپرست را کاهش می‌دهد. محدودیت اندازه بلاک ۱ مگابایتی، امکان پیاده‌سازی راه حل‌های مقیاس‌پذیری لایه دوم و شاردینگ مانند شبکه لایتنینگ بیت کوین را ایجاد می‌کند. هدف از این راه حل‌ها بیرون بردن بخش قابل توجهی از تراکنش‌ها از زنجیره بلاکی اصلی و افزایش مقیاس‌پذیری بدون به خطر انداختن غیرمتمرکز بودن بیت کوین است.

از طرف دیگر اندازه بلاک کوچک‌تر تعداد تراکنش‌هایی را که می‌توان در هر بلاک قرار داد را محدود می‌کند و باعث شلوغی هنگام شلوغی شبکه می‌شود. این فرآیند منجر به زمان تایید کندتر و هزینه‌های تراکنش بالقوه بالاتر می‌شود زیرا کاربران برای فضای محدود رقابت می‌کنند.

در این وضعیت پرداخت‌های خرد کارمزد زیادی دارند و اندازه بلاک کوچک ممکن است مانع رقابت بیت کوین با سیستم‌های پرداخت سنتی مانند کارت‌های اعتباری شود که می‌توانند تعداد قابل توجهی تراکنش در ثانیه را پردازش کنند. این محدودیت می‌تواند روی پذیرش همگانی بیت کوین برای تراکنش‌های روزمره تأثیر بگذارد.

نتیجه‌گیری

بحث پیرامون اندازه بلاک بیت کوین برای مقیاس پذیری، کارایی و غیرمتمرکز ماندن در اکوسیستم ارزهای دیجیتال هنوز ادامه دارد. از یک طرف، طرفداران بلاک‌های بزرگ‌تر از افزایش توان تراکنش، زمان تایید سریع‌تر و بازار کارمزد رقابتی‌تر حمایت می‌کنند.

از طرف دیگر، حفظ اندازه بلاک در همین مقدار فعلی باعث بیشتر شدن، امنیت و غیرمتمرکز ماندن می‌شود. ما در این مطلب مروری بر مزایا و معایب کاهش و افزایش این اندازه داشتیم. چیزی که مهم‌تر از بحث‌های طرفداران بیت کوین در مورد اندازه است، بهتر کردن این نوآوری برای آینده است که همه طرفداران نیز به دنبال همین هستند.